Azlığın Genel Kurulu Toplantıya Çağırma ve Gündeme Madde Konulmasını Talep Etme Hakkı
Meltem Aslan
AZLIĞIN GENEL KURULU TOPLANTIYA ÇAĞIRMASI
Av. Meltem Aslan
Anonim şirketin zorunlu organlarından olan genel kurul, kural olarak çağrı üzerine toplanır. Bu çağrı yetkisi esas itibariyle Yönetim Kuruluna aittir. Tasfiye memurları da, görevleri ile ilgili konular için, genel kurulu toplantıya çağırabilirler. Yönetim kurulunun, devamlı olarak toplanamaması, toplantı nisabının oluşmasına imkân bulunmaması veya mevcut olmaması durumlarında, mahkemenin izniyle, tek bir pay sahibi genel kurulu toplantıya çağırabilir. Yine şirketin iflası halinde de şirketin yasal temsilcisi iflas idaresi olduğundan, iflas idaresi de genel kurulu toplantıya çağırabilir.
Bu genel açıklamalardan sonra makalemizin asıl konusu olan azlığın çağrı konusundaki yetkilerine değinmek isteriz. Öncelikle azlık kavramının niteliğini açıklamak gerektiği kanaatindeyiz. Geniş anlamda azlık, ortaklığın iradesinin oluşmasında rol almayan anacak çoğunluğun aldığı karar ile bağlı olan ortakları; dar anlamda sermayenin en az onda birine, halka açık anonim şirketlerde en az yirmide birine sahip olan ortakları ifade etmektedir.
TTK m.411’e göre; ‘’… Sermayenin en az onda birini, halka açık şirketlerde yirmide birini oluşturan pay sahipleri, yönetim kurulundan, yazılı olarak gerektirici sebepleri ve gündemi belirterek, genel kurulu toplantıya çağırmasını veya genel kurul zaten toplanacak ise, karara bağlanmasını istedikleri konuları gündeme koymasını isteyebilirler. Esas sözleşmeyle, çağrı hakkı daha az sayıda paya sahip pay sahiplerine tanınabilir.’’ Madde metninden açıkça görüldüğü üzere, azlık toplantı çağrısını ve gündeme madde eklenmesini kendisi yapamaz; çağrı yapılmasını ve toplantı zaten yapılacaksa gündeme madde eklenmesini yönetim kurulundan talep edebilir. Yönetim kurulu talebi red ya da kabul edebilir. Bu durumda ikili bir ayrıma gitmemiz gerekir:
- Yönetim kurulunun toplantıyı kabul etmesi:
Yönetim kurulu, azlık tarafından gönderilen toplantı talebini 7 iş günü içinde yine noter aracılığıyla kabul ettiğini bildirebilir. Yönetim kurulu toplantı talebini kabul ettiği takdirde, genel kurulu en geç 45 gün içinde toplantı yapmak üzere çağırmalıdır. Çağrı talebi süresinde kabul edilmesine rağmen; genel kurul toplantıya çağrılmazsa bu durumda çağrı istem sahiplerince yapılır. Diğer hallerde azlığın genel kurulu toplantıya çağırma yetkisi bulunmamakla birlikte, yönetim kurulunun toplantı talebini kabul ettikten sonra 45 gün içinde yapılmak üzere genel kurul toplantısını organize etmemesi halinde çağrı yetkisi herhangi bir mahkeme kararına gerek olmaksızın istem sahibi olan azlığa geçer.
Doktrinde belirtilen 45 günlük sürenin, çağrının yapılması gereken azami süreyi değil toplantının yapılması için gereken süreyi ifade ettiğine iştirak etmekteyim. Zira kanun hükmünde ‘’… Genel kurul en geç kırk beş gün içinde yapılacak’’ şekilde denilmektedir.
Azlığa çağrı hakkının geçtiği zamanla ilgili doktrinde farklı görüşler olmakla birlikte, genel kurulun toplantı yapması için TTK m.414/1 hükmünde öngörülen, çağrı ilanının toplantı tarihinden en az iki hafta önce TTSG’de ilan edilebilmesi için yeterli süre kalmamışsa, artık makul bir süre kalmadığından bahisle çağrı yapma hakkının azlığa geçtiği görüşünün daha yerinde olduğunu düşünmekteyim.
- Yönetim kurulunun azlığın çağrı talebini kabul etmemesi:
Azlığın yönetim kuruluna genel kurul çağrı talebini ilettiği tarihten itibaren 7 iş günü içinde olumlu bir cevap verilmemesi veya talebin reddedilmesi halinde azlık şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine müracaat hakkına sahip olmaktadır. Mahkemenin çağrı yapılmasına karar vermesi halinde , çağrı yetkisi azlığa geçmektedir. Bu durumda mahkeme, TTK m.412/1 hükmü gereği, gündemi düzenlemek ve çağrı yapmak üzere bir kayyım atamakta ve atama kararında kayyımın görevleri ve yetkilerini düzenlemelidir.
AZLIĞIN GÜNDEMİ BELİRLEME YETKİSİ
Azlık, genel kurul zaten toplanacaksa gündeme madde eklenmesini isteme hakkını da haizdir. Gündeme madde konulması talebi kanunda öngörülen süre içinde yapılmalıdır. TTK m.411/2’e göre; ‘’… Gündeme madde konulması istemi, çağrı ilanının Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmasına ilişkin ilan ücretinin yatırılması tarihinden önce yönetim kuruluna ulaşmış olmalıdır.’’ Yani düzenlemeye göre, çağrı ilanına ilişkin ücret yatırıldıktan sonra yönetim kuruluna ulaşan gündeme madde eklenmesi talepleri dikkate alınmayacaktır. TTK m.411/3’e göre; gündemi madde konulması talebi de tıpkı çağrı gibi noter kanalıyla yapılmalıdır. Yönetim kurulu, talebe 7 iş günü içerisinde olumlu cevap vermemişse, azlık mahkemeye başvurabilir.
KAYNAKÇA:
Anonim Şirketlerde Bireysel ve Azınlık Pay Sahibi Hakları, Ediör Prof. Dr. Erol Ulusoy,
Anonim Şirketler Hukuku, Soner Altaş
Anonim Şirketlerde Genel Kurul, Hasan Karslıoğlu