Büyük Ölçekli Banka Borçlarının Finansal Yapılandırılması
Ahmet Yum
Türkiye Bankalar Birliği tarafından 16.07.2021 tarihli kamuoyu duyurusu ile Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları'nda yapıldığı bildirilen değişiklikler sonrasında kredi borcu 100 milyon TL ve üstünde bulunan büyük ölçekli şirketlerin kredilerinin yapılandırılması süreci aşağıdaki gibi belirlenmiştir;
Amaç;
5411 sayılı Bankacılık Kanunu'nun geçici 32. maddesi ve buna ilişkin mevzuat uyarınca; Alacaklı Kuruluşlar olan bankalara borç geri ödemelerinde geçici sorun yaşayan veya sorun yaşaması muhtemel görülen ticari kredi borçluları hakkında Alacaklı Kuruluşlar ve alacaklılarla birlikte hareket ederek protokoller yapmak şeklinde alınacak tedbirlerle, borçluların geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine ve istihdama katkıda bulunmaya devam etmelerine imkân verilmesi amaçlanmaktadır.
Ancak FYY kapsamına alınacak borçluların; mali durumlarının ve bu kapsamda borçlarının yeniden yapılandırılması veya yeni bir itfa planına bağlanması sonucunda borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanacak olması şartı aranmaktadır. Borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanamayacağına kanaat getirilen borçlular ise FYY kapsamına alınmayacaktır.
FYY'nin kapsamı;
Mevcut riskin yeniden ve borçlu bazında belirlenecek koşullarla vadeye bağlanması, ilave finansman sağlanması (işletme sermayesi amaçlı ve/veya gerek duyulduğunda yarım kalmış yatırımın veya yeni yatırımın finansmanı amacıyla), borçlunun ana faaliyeti ile doğrudan ilgili olmayan faaliyetlerinin tasfiyesi, sermaye artırımı, yönetim değişikliği, halka açılma, iştirak ve varlık satışı, ortaklık yapısının değiştirilmesi, şirket hisseleri/hisse senetleri üzerinde Alacaklı Kuruluşlar Kurulu'na dâhil alacaklılar lehine rehin ve/veya intifa hakkı tesis edilmesi, gerekli görülmesi halinde başvuruyu yapan borçlunun ortak ve birinci derece akrabalarının mal varlıklarının teminat olarak garameten Alacaklı Kuruluşlar Kurulu üyelerine verilmesi hususları dâhil, burada sayılmayan ancak ilgili borçlunun ekonomiye kazandırılmasını teminen gerekli görülen değişiklikler (tek başına veya bir kısmı ya da tamamı bir arada olmak üzere) yapılabilecek ya da yapılması ilgili borçludan talep edilebilecektir.
FYY'ye konu edilecek borçlular;
Haklarında iflas kararı bulunan kredi borçluları hariç anapara borcu nakdi ve gayri nakdi olmak üzere toplam 100 milyon TL ve üstünde olan borçlu şirketler FYY'ye başvurabilecektir.
Başvurunun yapılması;
Kredi borçluları; en yüksek alacaklı üç Alacaklı Kuruluş'dan birine başvuruda bulunabilecektir.
Çerçeve Anlaşması kapsamında öngörülen uzlaşma sürecinin gerçekleştirilebilmesini teminen ve sürecin uygulanması aşamalarında görev yapmak üzere Alacaklı Kuruluş'lardan oluşan AKK oluşturulacaktır. AKK, sürecin hızlı çalışmasını teminen nihai kararlar AKK tarafından verilmek kaydıyla, kredi borçlusu ile yapılacak müzakereleri LB'nin önderliğinde olmak üzere AKK üyeleri arasından yeterli görülen sayıda üyeden oluşan bir heyet ile sürdürmeyi kararlaştırabilecektir.
LB seçimi ise başvurulan Alacaklı Kuruluş'a iletilen alacak tutarlarından oluşan döküm esas alınarak AKK tarafından yapılacaktır. AKK içinde en büyük alacaklı konumundaki Alacaklı Kuruluş, ilgili müzakerelerin yönetilmesi, sonuçlandırılması ve uygulamanın izlenmesi konusunda LB olarak görev yapacaktır (Çerçeve Anlaşması'na göre başka bir Alacaklı Kuruluş'un LB seçilmesi de mümkündür).
Başvurunun değerlendirilmesi;
Çerçeve Anlaşmaları kapsamında bir borçluyla yapılan sözleşmenin Alacaklı Kuruluşlar'ın alacaklarının 2/3'ünü oluşturan çoğunluğu tarafından imzalanması halinde, Çerçeve Anlaşması'nı imzalamış olan Alacaklı Kuruluşlar'ın tamamı tarafından alacakların yeniden yapılandırılması zorunludur.
Uygulama süreci içinde AKK üyelerinin en az ikisinin istemi ve AKK'ya üye Alacaklı Kuruluşlar'ın alacak toplamının 2/3'ünü ve AKK'ya üye Alacaklı Kuruluşlar'ın en az ikisini temsil eden Alacaklı Kuruluşlar'ın aynı yöndeki kararının oluşması kaydıyla, FYYS'de başlangıçta öngörülen temel prensiplerden uzaklaşılmadan revizyon yapılabilecektir.
AKK başvuru tarihinden itibaren en fazla 90 gün içinde yeniden yapılandırma kararını oluşturamadığı takdirde süreç sona erer. Bu süre, AKK'ya üye Alacaklı Kuruluşlar'ın alacak toplamının 2/3'ünü ve AKK'ya üye Alacaklı Kuruluşlar'ın en az ikisini temsil eden Alacaklı Kuruluşlar'ın aynı yöndeki kararıyla en fazla 90 gün süreyle uzatılabilecektir. Çerçeve Anlaşması'nın süresi içinde en fazla iki kere başvuru yapılabilecektir.
Dikkate alınacak yapılandırma parametreleri;
Büyük ölçekli kredi borçlarının yeniden yapılandırılmasında, küçük ölçekli kredi borçları için getirilen yapılandırma parametlerine yer verilmemiştir.
Müşteri ile yapılacak protokolde belirlenecek faiz oranı AKK'ya dâhil Alacaklı Kuruluşların toplam alacaklarının en az 2/3'üne sahip birden fazla sayıdaki üyenin kararıyla belirlenecektir. Ancak başvuru tarihindeki TL Referans faiz oranının yüzde 75'inden daha düşük faiz oranı uygulanabilmesi için AKK'ya üye alacaklı kuruluşların toplam alacaklarının en az yüzde 90'ına sahip olan birden fazla sayıdaki üyenin aynı yöndeki kararı gerekecektir.
Borçlunun durumunun korunması süreci;
Başvurusu kabul edilen kredi borçlusu şirketler için bundan sonra durumun korunması süreci başlayacaktır.
Borçlu, “Durumun Korunması Süreci”nin geçerli olduğu süre içinde AKK üyeleri de dâhil olmak üzere alacaklılar arasında (tek tek ya da grup halinde) farklılık yaratacak hiçbir girişimde bulunamayacaktır. Bu kısıtlama, ilgili borçlunun bağlantılı bulunduğu diğer kişi ve kuruluşlar ile ortaklarını da kapsayacaktır.
Başvurulan Alacaklı Kuruluş'a usulüne uygun bir şekilde başvuruda bulunulması ve başvurunun ilgili Alacaklı Kuruluşlar'la paylaşılması ile birlikte, herhangi bir prosedüre tabi olmaksızın “Durumun Korunması Süreci” başlayacaktır. Bu süreçte Alacaklı Kuruluşlar tarafından borçlu hakkında FYY konusu alacaklara ilişkin olarak icra takibi yapılamayacak, zamanaşımı ve hak düşürücü süreler nedeniyle hak kaybına yol açacak durumlar hariç olmak üzere mevcut takiplere devam edilemeyecek, yeni takipler açılamayacak, diğer yasal yollara başvurulamayacaktır. “Durumun Korunması Süreci”nin devam edip etmemesine ilk AKK toplantısında karar verilecek, ancak ilk AKK toplantısında görüş bildirilmemesi halinde Alacaklı Kuruluş'un görüşünün olumlu olduğu kabul edilecektir.
Borçlunun başvuru tarihinden önce herhangi bir Alacaklı Kuruluş tarafından başlatılmış yasal takipler sonucu; satış günü alınmış olması, ihalenin feshi davasının devam ediyor olması, borcun İcra Taahhüdüne bağlamış olması, tasarrufun iptali davasının devam ediyor olması şeklinde aksiyonlar alınmış ise bu işlemler FYY'den etkilenmeyecektir. Söz konusu işlemleri uygulayan Alacaklı Kuruluş/Kuruluşlar dilerse bunlardan feragat edebilecektir. Feragat edilmemesi halinde FYY sürecinin devam edip etmeyeceğine AKK'ya üye Alacaklı Kuruluşlar'ın alacak toplamının 2/3'ünü ve AKK'ya üye Alacaklı Kuruluşlar'ın en az ikisini temsil eden Alacaklı Kuruluşlar tarafından karar verilebilecektir.
Bankalardaki teminatların durumu;
AKK üyeleri tarafından sürecin başlamasından önce alınmış bulunan mevcut teminatların korunması esas olup bu amaçla ilgili borçlu ile yapılacak FYYS'ye ve gerek duyulması halinde Alacaklı Kuruluşlar'ın kendi aralarında yapacakları sözleşmelere, teminatlı alacakların tahsili, dağıtımı ve teminatların paraya çevrilmesi konularında hükümler konulabilecektir.
Garameten teminat alınacak varlıklar üzerinde FYYS'ye taraf olan Alacaklı Kuruluşlar'ca daha önce konulmuş olan rehin/ipotek dışındaki takyidatlar, garameten teminat alınmasıyla birlikte kaldırılacaktır.
FYYS öncesinde alınmış olan teminatların FYYS'den sonra nakde dönüşmesi durumunda, tahsilat tutarının ilgili Alacaklı Kuruluş'un taksit tutarından eşit olarak düşülerek taksit adedi ve vadesi değişmeksizin taksit tutarlarının düşürülmesine yönelik olarak ilgili Alacaklı Kuruluş'un ödeme planı revize edilecektir.
Teminat konusu varlıkların üzerindeki mevcut takyidatlardan sonra gelmek üzere FYYS kapsamında garameten teminat tesis edildiği takdirde garameten, teminata tekabül eden tahsilat meblağının hangi ödemelere mahsup edileceğine AKK karar verecektir.
İzleme kriterleri;
İzleme ve denetleme kriterleri, kredi borçlusu ile yapılacak FYYS'de belirlenecektir.
Hakem Kurulu;
Alacaklı Kuruluşlar'ın, Çerçeve Anlaşması'ndan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümünde ise Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu'nun belirleyeceği Hakem Kurulu görev yapacaktır.
Çerçeve anlaşmasının geçerlilik süresi;
Belirtilen hükümler 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu'nun Geçici 32'inci maddesinde belirtildiği üzere 19.07.2021 ile 19.07.2023 tarihleri arasında imzalanacak olan FYYS'ler için geçerli olacaktır.
Yürürlük
Türkiye Bankalar Birliği tarafından Yönetmeliğin ilgili hükümlerine uygun olarak hazırlanan ve taraflarca imzalanan Çerçeve Anlaşması'nın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından onaylanmasını müteakip yürürlüğe girecektir.
KISALTMALAR:
FYY: Finansal yeniden yapılandırma
FYYS: Finansal yeniden yapılandırma sözleşmesi
AKK: Alacaklı kuruluşlar konsorsiyumu
LB: Lider banka
KAYNAKÇA:
Türkiye Bankalar Birliği'nin FYY Çerçeve Anlaşması Büyük Ölçekli Uygulama-Temmuz 2021