Finansal Kiralama; Sat Ve Geri Kirala Yöntemine Tanınan İstisnalar

Meryem Sarıkaya

6361 sayılı kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte daha önceki yasada olmayan ve uygulamada “sale and leaseback” olarak bilinen “sat ve geri kirala” işlemleri ile işletmelere yeni bir finansman imkânı ortaya çıkmıştır.

 

Bu yöntemde işletme, sahibi olduğu varlığı bir finans kurumuna satıp aynı anda belirli süre için kiralamakta, böylece leasing konusu malı kullanım hakkını elde ederden aynı zamanda uzun vadeli fon ihtiyacını da karşılamaktadır. Bir başka deyişle sat ve geri kiralama işleminde satıcı ile kiracı sıfatları aynı kişide birleşmektedir. Bu yöntem yatırım için finansman sağlamak veya likidite sorununu çözmek amacıyla da uygulanabilmektedir.

 

Sat ve geri kirala işlemleri birtakım vergi ve harç istisnaları ile teşvik edilmiştir;

 

Damga Vergisi istisnası;

6361 sayılı kanunun 37.maddesinin birinci fıkrasında finansal kiralama sözleşmeleri ve bu sözleşmelerin devrine ve tadiline ilişkin kâğıtlar ile bunların teminatı amacıyla düzenlenen kâğıtların damga vergisinden, bu kâğıtlarla ilgili yapılacak işlemlerin harçtan müstesna olduğu hüküm altına alınmıştır.

 

Tapu harcı istisnası;

6361 sayılı Kanun'un 37.maddesinin 2.fıkrasına göre; sat geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından istisna tutulmuştur.

 

Ancak 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümleri gereğince; sat ve geri kiralamaya konu edilen taşınmazların kiracı tarafından finansal kiralama şirketine ilk satışta (4 Sayılı Tarife'nin Tapu İşlemleri başlıklı 20-G bendinde belirtildiği üzere) binde 4,55 oranında tapu harcı alınmaktadır.

 

Kurumlar vergisi istisnası;

Taşınmazların geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla finansal kiralama şirketlerine satışı ile bu taşınmazların finansal kiralama şirketlerince tekrar devralındığı kuruma satışından doğan kazançların tamamı kurumlar vergisinden istisnadır.

 

KDV istisnası;

Finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarınca bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan her türlü taşınır ve taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu kıymetin mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralamaya konu taşınır ve taşınmazın kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri KDV'den istisna tutulmaktadır.

 

Netice olarak;

Sat ve geri kirala yöntemi, işletmelerin finansman sağlamak amacıyla sıklıkla başvurdukları bir yöntemdir. İşletmelerin pasif durumda kalmış malvarlıkları uzun vadeli fon sağlamakta, vergisel avantajlar sistemin gelişimine katkı sunmaktadır.

 

Kaynakça

6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu
492 sayılı Harçlar Kanunu 4 Sayılı Tarife
6495 sayılı Kanun, Md. 29
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu