Küçük Ölçekli Banka Borçlarının Finansal Yapılandırılması
Ahmet Yum
Türkiye Bankalar Birliği tarafından 16.07.2021 tarihli kamuoyu duyurusu ile Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları'nda yapıldığı bildirilen değişiklikler sonrasında kredi borcu 100 milyon TL'nin altında bulunan küçük ölçekli şirketlerin kredilerinin yapılandırılması süreci aşağıdaki gibi belirlenmiştir;
Amaç;
5411 sayılı Bankacılık Kanunu'nun geçici 32. maddesi ve buna ilişkin mevzuat uyarınca; Alacaklı Kuruluşlar olan bankalara borç geri ödemelerinde geçici sorun yaşayan veya sorun yaşaması muhtemel görülen ticari kredi borçluları hakkında diğer Alacaklı Kuruluşlar ve alacaklılarla birlikte hareket ederek protokoller yapmak şeklinde alınacak tedbirlerle, borçluların geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine ve istihdama katkıda bulunmaya devam etmelerine imkân verilmesi amaçlanmaktadır.
Ancak FYY kapsamına alınacak borçluların; mali durumlarının ve bu kapsamda borçlarının yeniden yapılandırılması veya yeni bir itfa planına bağlanması sonucunda borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanacak olması şartı aranmaktadır. Borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanamayacağına kanaat getirilen borçlular ise FYY kapsamına alınmayacaktır.
FYY'nin kapsamı;
Mevcut riskin yeniden ve borçlu bazında belirlenecek koşullarla vadeye bağlanması, borçlunun ana faaliyeti ile doğrudan ilgili olmayan faaliyetlerinin tasfiyesi, sermaye artırımı, yönetim değişikliği, halka açılma, iştirak ve varlık satışı, ortaklık yapısının değiştirilmesi, şirket hisseleri/hisse senetleri üzerinde FYYS'ni imzalamış olan alacaklılar lehine rehin ve/veya intifa hakkı tesis edilmesi, gerekli görülmesi halinde başvuruyu yapan borçlunun ortak ve birinci derece akrabalarının mal varlıklarının teminat olarak garameten Alacaklı Kuruluşlar'a verilmesi hususları dâhil olup ilgili borçlunun ekonomiye kazandırılmasını teminen gerekli görülen tüm değişiklikler (tek başına veya bir kısmı ya da tamamı bir arada olmak üzere) yapılabilecek ya da yapılması ilgili borçludan talep edilebilecektir.
FYY'ye konu edilecek borçlular;
Haklarında iflas kararı bulunan kredi borçluları hariç anapara borcu nakdi ve gayri nakdi olmak üzere toplam 100 milyon TL'nin altında olan borçlu şirketler, Alacaklı Kuruluş olan bankalara başvurabilecektir.
Başvurunun yapılması;
Kredi borçluları, Çerçeve Anlaşması'nı imzalamış en yüksek üç Alacaklı Kuruluş'tan birine başvuru yapabilecek olup ilk başvuru yapılan en büyük Alacaklı Kuruluş kabul etmezse ikinci ve üçüncü sıradaki Alacaklı Kuruluş'a gidilebilecektir. Nihayetinde üçüncü Alacaklı Kuruluş da başvuruyu kabul etmez ise yeniden yapılandırma süreci başlamadan sona erecektir.
Başvurusu kabul edilmeyen borçlunun, tekrar başvuru yapması için ilk başvuru tarihinden itibaren üç ay geçmesi zorunludur.
Başvurunun değerlendirilmesi;
Başvurunun kabul edilmesi durumunda süreci, başvuruyu kabul eden Alacaklı Kuruluş yürütecek olup borçlunun bilanço içi ve dışı varlık ve imkânlarının bir arada irdelenmesi sonucunda, öngörülen süre içerisinde borçlarını ödeme kabiliyetini kazanıp kazanmayacağı yönünde değerlendirmeler içeren fizibilite raporunu, ödeme planına ilişkin azami vadeyi, uygulanacak faiz oranı/tipini ve Çerçeve Anlaşması'nı imzalamamış olup FYYS'ne dâhil olmak isteyen Alacaklı Kuruluş isimlerini içerecek şekilde hazırlamış olduğu yapılandırmaya ilişkin ön teklifi Alacaklı Kuruluşlar'a iletecektir.
Alacak tutarı bakımından 2/3 çoğunluğun ve en az iki Alacaklı Kuruluş'un uygun görüşünün sağlanmasıyla FYYS'nin imzalanması söz konusu olacak, çoğunluk sağlanamaz ise süreç sona erecektir.
Dikkate alınacak yapılandırma parametreleri;
Başvuruyu kabul eden Alacaklı Kuruluş olan banka; Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşma metinlerinde yer alan “vade ve ödemesiz dönem, taksit sıklığı, faiz oranı, yapılandırma para birimi, teminat oluşturma, ilave kredi kullandırımı, ödeme planının revizesi, gayrinakdi krediler ve yapılandırma komisyonu” parametrelerine bağlı kalarak FYYS'yi hazırlayacaktır. Borç silme/azaltma ve iştirak edinme gibi parametreler söz konusu olmayacaktır.
Belirtilen parametreler dışında bir işlem yapılmak istendiğinde ise Çerçeve Anlaşması'nı imzalayan Alacaklı Kuruluşlar'ın alacak tutarı bakımından 2/3'ünün ve en az iki Alacaklı Kuruluş'un olumlu görüşü ile Büyük Ölçekli Uygulamada belirtilen Uygulama Süreci kullanılabilecektir.
Borçlunun durumunun korunması süreci;
Başvurusu kabul edilen kredi borçlusu şirketler için bundan sonra durumun korunması süreci başlayacaktır.
Borçlu, “Durumun Korunması Süreci”nin geçerli olduğu süre içinde Alacaklı Kuruluşlar dâhil olmak üzere alacaklılar arasında (tek tek ya da grup halinde) farklılık yaratacak hiçbir girişimde bulunamayacaktır. Bu kısıtlama, ilgili borçlunun bağlantılı bulunduğu diğer kişi ve kuruluşlar ile ortaklarını da kapsayacaktır.
Başvurunun kabul edilmesi ve ilgili Alacaklı Kuruluşlar'la paylaşılması ile birlikte, herhangi bir prosedüre tabi olmaksızın “Durumun Korunması Süreci” başlayacaktır. Bu süreçte Alacaklı Kuruluşlar tarafından borçlu hakkında finansal yeniden yapılandırmaya konu alacaklara ilişkin olarak icra takibi yapılamayacak, zamanaşımı ve hak düşürücü süreler nedeniyle hak kaybına yol açacak durumlar hariç olmak üzere mevcut takiplere devam edilemeyecek, yeni takipler açılamayacak, diğer yasal yollara başvurulamayacaktır.
Borçlunun başvuru tarihinden önce herhangi bir Alacaklı Kuruluş tarafından başlatılmış yasal takipler sonucu; satış günü alınmış olması, ihalenin feshi davasının devam ediyor olması, borcun icra taahhüdüne bağlamış olması, tasarrufun iptali davasının devam ediyor olması şeklinde aksiyonlar alınmış ise bu işlemler FYY'den etkilenmeyecektir. Söz konusu işlemleri uygulayan Alacaklı Kuruluş/Kuruluşlar dilerse bunlardan feragat edebilecektir.
Bankalardaki teminatların durumu;
Alacaklı Kuruluşlar tarafından sürecin başlamasından önce alınmış bulunan mevcut teminatların korunması esas olup bu amaçla ilgili borçlu ile yapılacak FYYS'ye ve gerek duyulması halinde Alacaklı Kuruluşlar'ın kendi aralarında yapacakları sözleşmelere, teminatlı alacakların tahsili, dağıtımı ve teminatların paraya çevrilmesi konularında hükümler konulacaktır.
Garameten teminat alınacak varlıklar üzerinde FYYS'ye taraf olan Alacaklı Kuruluşlar'ca daha önce konulmuş olan rehin/ipotek dışındaki takyidatlar, garameten teminat alınmasıyla birlikte kaldırılacaktır.
FYYS öncesinde alınmış olan teminatların FYYS'den sonra nakde dönüşmesi durumunda, tahsilat tutarının ilgili Alacaklı Kuruluş'un taksit tutarından eşit olarak düşülerek taksit adedi ve vadesi değişmeksizin taksit tutarlarının düşürülmesine yönelik olarak ilgili Alacaklı Kuruluş'un ödeme planı revize edilecektir.
İzleme kriterleri;
İzleme ve denetleme kriterleri, kredi borçlusu ile yapılacak FYYS'de belirlenecektir.
Hakem Kurulu;
Alacaklı Kuruluşlar'ın, Çerçeve Anlaşması'ndan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümünde ise Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu'nun belirleyeceği Hakem Kurulu görev yapacaktır.
Çerçeve anlaşmasının geçerlilik süresi;
Belirtilen hükümler 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu'nun Geçici 32'inci maddesinde belirtildiği üzere 19.07.2021 ile 19.07.2023 tarihleri arasında imzalanacak olan FYYS'ler için geçerli olacaktır.
Yürürlük
Türkiye Bankalar Birliği tarafından Yönetmeliğin ilgili hükümlerine uygun olarak hazırlanan ve taraflarca imzalanan Çerçeve Anlaşması'nın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından onaylanmasını müteakip yürürlüğe girecektir.
KISALTMALAR:
FYY: Finansal yeniden yapılandırma
FYYS: Finansal yeniden yapılandırma sözleşmesi
KAYNAKÇA:
Türkiye Bankalar Birliği'nin FYY Çerçeve Anlaşması Küçük Ölçekli Uygulama-Temmuz 2021