Tüketici Hakem Heyetine Başvuru
Duygu Sena ALTINOKLU
Tüketici Hakem Heyetleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilen yeniden değerleme oranının altındaki uyuşmazlıkların daha hızlı ve etkili bir şekilde çözümlenmesini sağlayan, tüketiciler için ücretsiz bir başvuru yolu sunan heyetlerdir.
TÜKETİCİ HAKEM HEYETİNE BAŞVURU
Tüketici Hakem Heyetleri, her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilen yeniden değerleme oranının altındaki uyuşmazlıkların daha hızlı ve etkili bir şekilde çözümlenmesini sağlayan, tüketiciler için ücretsiz bir başvuru yolu sunan heyetlerdir.
Heyet, tüketici işlemlerinden doğabilecek uyuşmazlıklarda tüketicilerin şikayetlerini değerlendirmek, delilleri incelemek ve hukuki çözüm sunmakla yetkilidir. Tüketici Hakem Heyeti kararları, taraflar açısından bağlayıcı nitelik taşımaktadır. Bu kararların yerine getirilmemesi durumunda, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'ndaki ilamların icrasına ilişkin hükümler uyarınca, ilgili icra dairesine başvurulabilir.
Tüketici Hakem Heyetine Başvurunun Parasal Sınırı
Tüketici hakem heyetlerine başvuru için belirlenen parasal sınır, her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yeniden değerleme oranı ile güncellenmektedir. 2025 yılı itibariyle:
- 149.000 TL’nin altındaki tüm uyuşmazlıklar için TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİNE başvuru zorunludur.
- 149.000 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklar için ise TÜKETİCİ MAHKEMELERİNE VEYA BU MAHKEMELERİN BULUNMADIĞI YERLERDE ASLİYE HUKUK MAHKEMELERİNE başvurulması gerekmektedir.
Tüketici Hakem Heyetine Nereden Başvuru Yapılır?
Tüketici hakem heyetlerine başvurular, tüketicinin kendisi veya avukat aracılığıyla, elden, posta yoluyla ya da e-Devlet üzerinden elektronik ortamda gerçekleştirilebilir. Elektronik başvurular, Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS) aracılığıyla yapılır ve eksiksiz doldurulmuş başvuru formu ile belgelerin sisteme yüklenmesi zorunludur.
Başvuru formunda tüketicinin kimlik bilgileri, adresi, uyuşmazlık konusu, talebi ve uyuşmazlık değeri gibi bilgiler yer alır. Uyuşmazlık değeri yabancı para birimi cinsinde ise başvuru tarihindeki Merkez Bankası’nın efektif döviz kuru esas alınarak TL’ye çevrilmektedir.
Yetkili Tüketici Hakem Heyeti Neresidir?
Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinde veya tüketici işleminin yapıldığı yerde bulunan hakem heyetine yapılabilir. Hakem heyeti bulunmayan ilçelerde, yetki alanları daha geniş şekilde belirlenerek yetkilendirilen yakın bir hakem heyeti görevlendirilmiştir.
Başvuru Süreci Nereden Takip Edilir?
Yapılan başvurular e-Devlet üzerinden TÜBİS aracılığıyla takip edilebilir.
Yapılan Başvurular Nasıl Değerlendirilmektedir?
Heyet, dosyaya sunulan belgelerin incelemesini yaparak karar verir. Gerek görüldüğü takdirde tarafların veya bilirkişinin dinlenmesine karar verilebilir. Taraflardan istenen bilgi ve belgeler, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde sunulmalıdır. Talep halinde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabilir. Eksik belgeler teslim edilmezse, mevcut bilgilerle karar alınır.
Yapılan Başvurulara Ne Kadar Sürede Karar Verilir?
Başvurular, yapıldıkları tarihten itibaren en geç altı ay içinde karara bağlanır. Ancak gerekli durumlarda bu süre, üç ay daha uzatılabilir. İvedi inceleme talepleri ise başkanın uygun görmesi halinde öncelikli olarak değerlendirilir.
Tüketici Hakem Heyeti Tarafından Verilen Karara İtiraz Edilebilir Mi?
Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde tüketici mahkemesine veya mahkeme bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemesine itiraz edilebilir.
Mahkemeye taşınan uyuşmazlıklarda, heyet kararı bağlayıcı olmamakla birlikte delil niteliğindedir. Mahkeme, konuyu yeniden değerlendirerek nihai kararı verir.
Karar Verilmeden Tarafların Uzlaşması Durumunda Ne Yapılmalıdır?
Heyetin kararından önce taraflar uzlaşırsa, bu durumun belgelerle ispat edilerek heyete sunulması gereklidir.
Sonuç
Tüketici Hakem Heyeti, tüketicilerin adalet arayışında hukuka hızlı ve etkin bir şekilde erişim sağlamasına olanak tanıyan bir mekanizmadır. Tüketiciler, yaşadıkları hak ihlallerinde, yasal düzenlemeler çerçevesinde haklarını etkin bir şekilde kullanabilirler. Bu nedenle, tüketicilerin kendi hakları ve başvuru yolları konusunda bilinçli olmaları büyük önem taşımaktadır.